Schimmel is een levend organisme dat zich razendsnel verspreidt in een vochtige omgeving. In huis zie je het meestal als zwarte, groene of witte vlekken op muren, plafonds of meubels. Maar wat is schimmel eigenlijk, waar komt het vandaan, en hoe schadelijk is het voor je gezondheid?
Schimmel is een micro-organisme
Een groot onderhuids netwerk
Schimmels behoren tot het rijk der fungi. Deze kleine organismen bestaan uit schimmeldraden die samen een netwerk vormen: het mycelium. Je ziet vaak maar een klein stukje aan de oppervlakte, terwijl het grootste deel zich onderhuids uitbreidt.
Voortplanten via schimmelsporen
Schimmels planten zich voort via sporen. Die sporen zweven door de lucht en verspreiden zich snel. Komt zo’n spoor op een vochtige plek terecht met voldoende voeding, dan begint het te groeien.
Een badkamer is van nature een vochtige ruimte. Maar als het vocht niet snel genoeg verdampt, krijg je problemen. De belangrijkste oorzaken van vocht in de badkamer:
- Gebrekkige ventilatie: vochtige lucht blijft hangen en condenseert op muren en plafonds.
- Onvoldoende verwarming: in een koude ruimte kan waterdamp niet goed weg.
- Foute materialen: poreuze stenen en absorberende verf houden vocht vast.
Condensatie: koude oppervlakken trekken waterdamp aan.
Waar groeit schimmel graag?
Schimmels houden van warmte, vocht en organisch materiaal. In huis vind je ze op plekken waar condens blijft hangen: in de badkamer, achter een kast, op een slecht geventileerde muur, of in de kelder.
Je vindt ze terug op verschillende oppervlakken. Ze groeien vaak op steen, pleisterwerk, hout, textiel, behang of verf. Vooral poreuze oppervlakken zijn kwetsbaar, omdat vocht en sporen zich daar makkelijk in nestelen.
Is schimmel gevaarlijk?
Ja, in veel gevallen wel. Schimmels verspreiden sporen die je inademt. Bij gezonde mensen is dat meestal onschuldig, maar het kan wel leiden tot irritatie aan ogen, huid of luchtwegen.
Heb je last van astma, allergieën of een verzwakt immuunsysteem? Dan kan schimmel ernstige klachten veroorzaken. Vooral kleine kinderen, ouderen en mensen met ademhalingsproblemen zijn kwetsbaar.
Sommige schimmels maken ook mycotoxines aan: giftige stoffen die in voedsel of lucht kunnen terechtkomen. Die schimmels bederven je eten en kunnen in hoge concentraties leiden tot vergiftiging of chronische gezondheidsproblemen.
Hoe herken je schimmel in huis?
Schimmels in huis herken je vaak aan zwarte, groene of witte vlekken op muren, plafonds of in hoeken. Schimmels zie je soms niet aankomen: het grootste deel groeit onzichtbaar achter of in materialen.
Vaak merk je het eerst aan de geur: een muffe, vochtige lucht die blijft hangen. Ook loslatend behang, afbrokkelend pleisterwerk of verkleurde verf kunnen tekenen zijn van schimmelgroei.
Let ook op verborgen schimmel: achter kasten, in gordijnen, in tapijten of op houten meubels. Zelfs in huisstof kunnen sporen zich ophopen.
Wat veroorzaakt schimmel in huis?
De oorzaak is bijna altijd te veel vocht in huis. Dat kan komen door:
- Condensatie (bijv. na douchen zonder ventilatie)
- Lekkende leidingen of daken
- Koudebruggen en slechte isolatie
- Vochtige muren (opstijgend vocht of doorslaand vocht in muren)
- Vochtige kelder of slecht verluchte ruimtes
Wat kun je doen tegen schimmel?
- Bron aanpakken: verwijder schimmel nooit zonder eerst de oorzaak aan te pakken. Zorg voor goede ventilatie, herstel lekken of laat opstijgend vocht behandelen.
- Reinigen: gebruik een vochtige doek met een licht detergent. Vermijd chloor of agressieve producten, want die doden de schimmel niet altijd volledig en zijn slecht voor de gezondheid.
- Materialen vervangen: is het oppervlak te beschadigd of poreus? Dan is het vaak beter om het besmette materiaal (zoals gipsplaten, behang of bekleding) volledig te verwijderen.
- Schimmels voorkomen: hou je woning droog en fris. Verlucht dagelijks, droog geen was binnen, en gebruik een luchtontvochtiger in vochtige ruimtes.
Muren injecteren of kelderdrainage bij hardnekkige schimmel
Soms zit de oorzaak van schimmel dieper, bijvoorbeeld bij opstijgend vocht of een vochtige kelder. In dat geval zijn structurele ingrepen zoals muren injecteren of kelderdrainage nodig.
1. Muren injecteren tegen opstijgend vocht
Bij opstijgend vocht zuigt de muur grondwater omhoog, wat schimmelgroei in de hand werkt. Door de muur te injecteren met een vochtwerend middel, blokkeer je dit proces. De muur droogt na verloop van tijd uit, waardoor de voedingsbodem voor schimmel verdwijnt.
Deze techniek helpt als het vochtprobleem vanuit de grond komt. Merk je vooral schimmel onderaan de muur of op een plek waar het altijd klam is, dan is injecteren vaak de juiste oplossing.
2. Kelderdrainage bij vochtige, schimmelgevoelige kelders
Een vochtige kelder is een paradijs voor schimmels. Als grondwater binnensijpelt via vloer of muren, of als de kelder constant vochtig blijft, kan kelderdrainage helpen. Hierbij wordt een systeem geplaatst dat het binnendringend vocht actief afvoert.
Door de kelder droger te maken, geef je schimmels geen kans meer om te groeien. Let wel: als er ook andere oorzaken spelen, zoals doorslaand vocht of een lek, dan moet je die ook aanpakken voor een blijvend resultaat.
Veelgestelde vragen over schimmel
Is schimmel een bacterie?
Nee. Schimmels zijn fungi en verschillen van bacteriën en virussen. Ze hebben een eigen celstructuur en planten zich voort via sporen, terwijl bacteriën zich delen en virussen gastcellen nodig hebben om te vermenigvuldigen.
Hoe ontstaat schimmel? Ik leef nochtans heel netjes?
Schimmel heeft vooral vocht nodig om te groeien. Zelfs in een schoon huis kan schimmel ontstaan als er te weinig ventilatie is of vochtproblemen aanwezig zijn. Netheid alleen is dus (helaas) niet voldoende.
Hoe kan ik schimmel in huis verwijderen?
Gebruik een vochtige doek met detergent om oppervlakkige schimmel weg te vegen. Belangrijker is dat je de oorzaak aanpakt, anders komt het snel terug. Bij hardnekkige schimmel of grotere oppervlakken schakel je best een specialist in.
Hoe voorkom ik schimmel in de toekomst?
Ventileer elke dag, los lekkages meteen op, droog geen was binnen en houd de luchtvochtigheid laag. Zorg voor een gezond binnenklimaat: zo geef je schimmel minder kans om zich te ontwikkelen.
Vraag een gratis diagnose
Heb je last van schimmel op een muur of plafond, of merk je vochtproblemen in je woning? Laat het niet aanslepen. Schimmel verdwijnt niet vanzelf en komt snel terug als je de oorzaak niet aanpakt.
Aquaproved onderzoekt als specialist in vochtbestrijding gratis de oorzaak van het probleem en stelt een concrete aanpak voor. Van diagnose tot behandeling met 30 jaar garantie op uitgevoerde werken.
